Leiding geven wordt anno 2024 nog steeds onderwezen als vak en je hebt er een hele bibliotheek over. Alleen heb je dan ook leiding ontvangen? Voor leiding geven heb je bij een bekende boekwinkel met het blauwe mannetje 608 zoekresultaten en voor leiding ontvangen 0.

Professionals hebben geen leiding nodig, ze hebben richting en bezieling nodig. Als je als organisatie ervoor zorgt dat je de mensen faciliteert en ervoor zorgt dat ze weten welke richting ze uit moeten en zeker voor de huidige generatie zorgt voor zingeving, dan zorgen die professionals wel voor de toegevoegde waarde. Als je dat wilt plat slaan, ga dan vooral leiding geven.

Het probleem van leiding geven

Het basis probleem met leiding geven is namelijk dat er in de transactie sprake is van een ongelijkwaardige verhouding en je dus heel erg afhankelijk bent van de relatie tussen ‘leidinggevende’ en ‘leidingontvangende’. Bij het oude leiding geven zie je dan ook dat een baas een werknemer vertelt wat hij/zij moet doen. De werknemer voert het dan uit, ook als de taak onzinnig of onmogelijk is. Ik hoor je denken: “dat gebeurt toch niet?” Wel dus. Nieuwsuur schrijft in november 2020:

“Ambtenaren worden er gek van. Ze moeten beleid uitvoeren dat de politiek heeft bedacht, terwijl zij allang weten dat de plannen in de praktijk niet werken. […] Ambtenaren geven in de hoorzittingen aan dat er niet altijd ruimte is om tegen hun baas te zeggen dat een plan of regel in de praktijk niet werkt.”

Het voorbeeld laat zien dat er anno 2020 nog steeds op een ouderwetse manier leiding wordt gegeven. Bij ministeries is dat aan de ene kant logisch, omdat ministeries de wetten moeten uitvoeren die de Tweede Kamer maakt. Maar aan de andere kant zien we dus dat deze ouderwetse manier van leiding geven tot problemen leidt.

Gelukkig zijn er ook genoeg voorbeelden van organisaties waar het wel goed gaat. Wat doen die organisaties dan anders? Ze beschouwen de medewerker als een professional en stellen de professional in staat om zijn/haar werk uit te voeren.

Leiding ontvangen

Het is dus tijd voor een andere relatie tussen leidinggevende en leidingontvangende. Bij het nieuwe leiding geven worden medewerkers als professionals/specialisten behandeld. De leidinggevende stelt de medewerkers in staat om hun werk te doen door o.a. belemmeringen weg te nemen. De medewerkers worden uitgedaagd om mee te denken hoe het nog beter kan. Dat gebeurt niet in de traditionele verhouding: daar zegt de leidinggevende hoe de medewerker zijn/haar werk moet doen. De medewerker wordt dan niet uitgedaagd om mee te denken.

Bij het nieuwe leiding geven stelt een manager zijn/haar medewerkers in staat om hun werk te doen. Dat vraagt dus een om een andere rol, een meer faciliterende rol van de manager. Een verandering is dus nodig, maar daar zal je voor beloond worden. Zoals gezegd worden medewerkers uitgedaagd om mee te denken. Op deze manier creëer je een belangrijke voorwaarde voor innovatie en krijg je uiteindelijk betere ideeën en ook betere producten/diensten.

Tot slot over leiding ontvangen. Medewerkers zullen de leiding gemakkelijker accepteren als zij mee mogen denken. Het geeft ook meer voldoening als je eigenaarschap hebt en resultaten bereikt met jouw eigen ideeën. De nieuwe manier van werken kan dus leiden tot meer tevreden en enthousiaste medewerkers. Zorg daarom voor gelijkwaardige relaties en laat de professionals doen waar zij goed in zijn en laat de ‘leidinggevenden’ zorgen voor het faciliteren van de professionals, de richting van de organisatie en zingeving. 

Verder lezen

De nieuwe manier van werken, noem ik ook wel faciliterend management. Klik op de link voor meer informatie over deze manier van werken. Ook lees je welke typen managers er zijn.

Als je zelf slimmer wilt leiding geven, kijk dan eens naar onze Scrum Master opleiding. Tijdens de opleiding leer je om leiding te geven anno 2020. Er is veel ruimte voor de praktijk en om jouw eigen casus in te brengen.